Την πρωτιά την κατέχει ο Πλάτωνας. Αυτός είναι ο πρώτος που τονίζει την αναγκαιότητα της ένταξης των νηπίων σε ένα κατάλληλο ,για την φύση τους, ίδρυμα. Υποστηρίζει επίσης πως η αγωγή των νηπίων θα πρέπει να αρχίζει από πολύ νωρίς, διευκρινίζοντας πως η αγωγή τους είναι η δυσκολότερη. Μιλάει για την ευθύνη της πολιτείας. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος που δείχνει για την παιδική ηλικία είναι η παρατήρηση του σχετικά με το ύψος που έχει ένα παιδί στην ηλικία των 5 χρόνων. Αυτό το ύψος είναι το διπλάσιο από τη στιγμή της γέννησης. Ο Πλάτωνας συνιστά στους γονείς να μην εκπαιδεύουν τα παιδιά με ταχύτητα αλλά ούτε και με μαλθακότητα. Τους ζητάει να αποφεύγουν τα συναισθήματα και τα πάθη που διαταράσσουν την ψυχική ζωή των παιδιών τους. Ακόμα τους ζητάει να φροντίζουν για την υγιή σωματική ανάπτυξη και η μάνα(ή παραμάνα) να τα απασχολεί με παιχνίδια. Τα τραγούδια καταπραύνουν.
Τις ίδιες απόψεις με τον Πλάτωνα έχει και ο Αριστοτέλης. Η αγωγή προετοιμάζει το παιδί που αργότερα θα αναλάβει τα καθήκοντα του πολίτη. Το βοηθάει να ευτυχίσει στην ζωή του. Το παιχνίδι είναι αναντικατάστατο μέσο για την ψυχοπνευματική ανάπτυξη του παιδιού προσχολικής ηλικίας. Η ανάθεση της αγωγής δεν θα πρέπει να γίνεται σε δούλους γιατί αυτό θα έχει αρνητική επίδραση.
Κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κυριαρχεί το χριστιανικό μορφωτικό ιδεώδες. Οι τρεις Ιεράρχες υποστηρίζουν πως μέχρι τα 6 χρόνια η αγωγή των παιδιών είναι αποκλειστική ευθύνη της οικογένειας και ιδιαίτερα της μητέρας. Οι γυναίκες πρέπει να μορφώνονται για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αγωγής. Αναγνωρίζουν την αξία της μίμησης και θεωρούν πως το παιχνίδι για τα νήπια είναι η κύρια απασχόληση τους. Μεγάλη αξία αποδίδουν και στα παραμύθια.
Στην εποχή του Μεσαίωνα η προσχολική αγωγή δεν παρουσιάζει καμιά ιδιαίτερη πρόοδο. Μόλις στην περίοδο της Αναγέννησης ο Rabelais(1494-1553) κaι Μοntaigne(1533-1592) τονίζουν την αναγκαιότητα της προσχολικής εκπάιδευσης.
Από την εποχή της Αναγέννησης ο παιδαγωγός Κομένιος (1592-1670) με τη «Μεγάλη Διδακτική» όσο και με το βιβλίο του «Σχολείο Νηπίων» , διαβλέπει την αξία της αγωγής στα παιδιά νηπιακής ηλικίας. Με τα πολυάριθμα συγγράμματα του υπερασπίζεται την σημασία της εκπαίδευσης κατά την προσχολική ηλικία. Με το βιβλίο «Σχολείο Νηπίων» δίνει οδηγίες στις μητέρες για την αγωγή των παιδιών μέχρι τα έξι χρόνια.
Πολλοί θεωρούν τον J.J Rousseau(1712-1778) ως θεμελιωτή της προσχολικής εκπαίδευσης και υπέρμαχο των δικαιωμάτων του παιδιού. Η μητέρα του πεθαίνει κατά την στιγμή της γέννησης του. Το συνθετικό του έργο «Αιμίλιος» γράφεται από το 1757 μέχρι το 1762.Αποτελείται από 5 βιβλία και περιγράφει τη ζωή ενός αγοριού από τη γέννηση ως την ενηλικίωση. Σε όλο το έργο επισημαίνεται η αγνότητα του βρέφους. Αυτό ζητάει θηλασμό από την μητέρα και τροφή από τον πατέρα. Εξαρτιέται αλλά και πρέπει να στηριχτεί στις δικές του προσωπικές εμπειρίες. Τα πρώτα του μαθήματα τα παίρνει από τη φύση. Η φύση και το κοντινό περιβάλλον αποτελούν την πηγή της γνώσης. Οι ιδέες του Rousseau επηρεάζουν πολύ κόσμο. Ο ίδιος ασχολήθηκε περισσότερο με την φιλοσοφία της αγωγής. Υπογράμμισε την ανάγκη της φυσικής αγωγής και του παιχνιδιού από την αρχή της γέννησης. Η αγωγή αυτή θα πρέπει να βασίζεται στην φύση των παιδιών και όχι στις αντιλήψεις των ενηλίκων. Το παιδί δεν είναι μικρογραφία των ενηλίκων. Τα παιδιά έχουν τις δικές τους ανάγκες και η αγωγή θα πρέπει να προσαρμόζεται αναλόγως με την ηλικία. Η άσκηση των αισθήσεων είναι βασική προτεραιότητα. Το παιδί είναι καλό από την φύση του και χαρακτηριστικά ο Rousseau λέει πως «όλα είναι καλά όταν βγαίνουν από τα χέρια του πλάστη των πραγμάτων, όλα εκφυλίζονται στα χέρια των ανθρώπων».
Αυτός όμως που πίστεψε περισσότερο στην ωφέλεια από την συνύπαρξη των νηπίων με συνομηλίκους τους ήταν ο Froebel(1782-1852). Το Νηπιαγωγείο σαν οργανωμένο ίδρυμα εμφανίστηκε το 1840 χάρη στον Froebel και έγινε γνωστό σαν Νηπιακός Κήπος(Kindergarten).Ο Froebel διατύπωσε ένα σύστημα αγωγής που βασίζεται πάνω στις ανάγκες των παιδιών .Ο ίδιος θεωρούσε πως τα έξι πρώτα χρόνια της ζωής είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίζεται το μέλλον του παιδιού. Το νήπιο, σε αυτά τα χρόνια, αναπτύσσεται σωματικά και πνευματικά περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή της ζωής του. Οι θεωρίες του για την βιολογική αρχή του παιχνιδιού και της σημασίας του ως παιδαγωγικού μέσου, η εισαγωγή της εποπτείας, της αυτενέργειας και της χειροτεχνικής δραστηριότητας αναγνωρίζονται ακόμα και σήμερα από την σύγχρονη Παιδαγωγική. Θεωρείται όχι μόνο ο ιδρυτής των νηπιακών κήπων αλλά και πρόδρομος της σύγχρονης παιδαγωγικής κίνησης. Ο «κήπος των παιδιών» σχεδιάστηκε ώστε να αποτελεί τόπο μέσα από τον οποίο προάγονταν η αγάπη στην φύση. Το παιχνίδι ,η δημιουργική αυτοέκφραση, η αρμονική συμβίωση με τα άλλα παιδιά κυριαρχούν στο πρόγραμμα. Είχε μεγάλη απήχηση στην Γερμανία, σε όλη την Ευρώπη και στην Αμερική.
Η Αμερική ανακάμπτει από τον εμφύλιο πόλεμο. Ιδανικά και κοινωνικές ιδέες πλεονάζουν. Ο χρόνος είναι κατάλληλος για την προώθηση του θεσμού του Νηπιαγωγείου. Η χώρα επίσης δέχεται μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα και υπάρχει η ανάγκη για κοινωνική ενσωμάτωση. Το Νηπιαγωγείο αποτελεί το μέσο για την ανακούφιση των μεταναστών. Η Schytz είναι γερμανίδα μετανάστρια και ιδρύει το πρώτο Νηπιαγωγείο στις Η.Π.Α. για παιδιά μεταναστών. Είναι πολύ επηρεασμένη από τις απόψεις του Froebel.
Εδώ στην Ελλάδα το κράτος εκδηλώνει ενδιαφέρον για τα Νηπιαγωγεία το 1895 με νόμο που καθορίζει την ηλικία των παιδιών που φοιτούν στα Νηπιαγωγεία. Το 1897 η Αικατερίνη Λασκαρίδου γεννημένη στην Βιέννη και κόρη του Μακεδόνα Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, ιδρύει το Διδασκαλείο και μαζί το πρώτο Νηπιαγωγείο στην Αθήνα με το όνομα «Πρότυπος Νηπιακός Κήπος».
Την ίδια περίπου περίοδο στην Ιταλία αναπτύσσονται οι αντιλήψεις από την Montessori(1870-1952).Αυτή ιδρύει το 1907 το « casi dei babini» στις φτωχογειτονιές του San Lorentzo της Ρώμης. Τα παιδιά από τις φτωχογειτονιές διδάσκονται τρόπους συμπεριφοράς, ανάγνωση, γραφή και μαθηματικά πριν την ηλικία των 5 χρόνων. Η μάθηση επιτυγχάνεται μέσω των αισθήσεων και με ειδικό υλικό. Η συμβολή της Montessori είναι σημαντική. Ιδρύει το Διεθνές Κέντρο Παιδαγωγικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο για τους ξένους, στην Περούτζια της Ιταλίας. Οργανώνει σειρά μαθημάτων για την μέθοδο της και σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς για την καλύτερη εφαρμογή της μεθόδου της. Το 1907 ο γιατρός Decroly (1871-1932) με αξιόλογη έρευνα πάνω στην ψυχική εξέλιξη καθυστερημένων παιδιών δημιουργεί το σχολείο «Ermitage» για παιδιά από 3 έως 18 χρονών. Εκεί εφαρμόζει τις ιδέες του!
Από το 1914 μέχρι το 1929 ψηφίζεται στην Ελλάδα ο νόμος που καθορίζει τον τρόπο ίδρυσης και λειτουργίας των Νηπιαγωγείων που υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας. Το 1914 παιδιά που ήταν στην ηλικία των 5 ετών μπορούν να φοιτήσουν στο Νηπιαγωγείο. Εκείνη την περίοδο αλλάζει το όριο ηλικίας που δύναται να περιλάβει και παιδιά που έχουν συμπληρώσει τα τέσσερα χρόνια τους.
Η δεκαετία του 1980-1990 σηματοδοτεί αλλαγές στο χώρο της προσχολικής αγωγής. Ο ρόλος των Νηπιαγωγών αναβαθμίζεται και τα προγράμματα αποδεσμεύονται από τα αναλυτικά προγράμματα της δημοτικής εκπαίδευσης. Το 1989 το Αναλυτικό πρόγραμμα αναπροσαρμόζεται και στηρίζεται πάνω στις αρχές της Εξελικτικής και Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας. Το αναλυτικό πρόγραμμα στοχεύει στην ολόπλευρη και ισόρροπη ανάπτυξη των νηπίων μέσα από ψυχοκινητικές, κοινωνικο-συναισθηματικές δραστηριότητες, δραστηριότητες αισθητικής αγωγής, δραστηριότητες ανάπτυξης της λογικομαθηματικής σκέψης αλλά και απόκτησης προαναγνωστικών και προγραφικών δεξιοτήτων.
Στις μέρες μας ζούμε την αλλαγή του παλιού αναλυτικού προγράμματος(1989) και την αντικατάστασή του από το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών, γνωστό με τα αρχικά του Δ.Ε.Π.Π.Σ. Αυτό το πρόγραμμα «χαρακτηρίζεται από τον ευέλικτο προγραμματισμό του διδακτικού έργου, τη διδασκαλία με ομάδες εργασίας, τους συσχετισμούς των εννοιών ή των θεμάτων, τον συγκερασμό των γνωστικών αντικειμένων, την έμφαση στη μάθηση με βάση τα σχέδια εργασίας και τη χρήση θεματικών διεπιστημονικών ενοτήτων στην οργάνωση της διδασκαλίας»(Επιμορφωτικό υλικό Προσχολικής Αγωγής-2005).Την ίδια ώρα στην Γαλλία τα παιδιά της προσχολικής εκπαίδευσης θα κάνουν καθημερινά και για ένα 20λεπτο, πράξεις μαθηματικών για να βελτιώσουν τη μνήμη τους. Επίσης συζητείται ώστε να διδάσκονται για 3 ώρες Γραμματική.Όλα αυτά μετά από εισήγηση της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών!
Πηγή κειμένου: eduportal.gr
Πολύ ενδιαφέρον θέμα!
ΑπάντησηΔιαγραφή